Powiatowa Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna

Nieprawidłowe funkcjonowanie społeczne dzieci i młodzieży

• 
• 

26 września 2019

To tylko kilka przykładowych pytań, na które rodzice często szukają odpowiedzi. Odpowiedzi szukają zarówno wśród znajomych, rodziny a także wśród innych, bardziej „doświadczonych” rodziców, ostatecznie często pytają o to w gabinecie psychologa. Bazując na doświadczeniach innych rodziców, czasem można uzyskać poradę, nie rzadko w formie pouczenia, co powinni zrobić. Natomiast u psychologa nie uzyskamy jednoznacznej odpowiedzi, za to usłyszymy, że „to zależy”. Zależy to od wielu czynników, które się ze sobą wzajemnie przeplatają.  W przypadku oceny funkcjonowania dzieci lub nastolatków potrzebna jest znajomość prawidłowości rozwojowych:

• wiedza o typowych procesach rozwoju w poszczególnych fazach życia (m.in. zadaniach rozwojowych; ważne jest to, czego oczekujemy od dziecka na danym etapie życia);
• wiedza o mechanizmach rządzących rozwojem;
• wiedza o czynnikach wspierających rozwój;
• wiedza o czynnikach ryzyka.

Czym jest zmiana rozwojowa? W każdym okresie życia człowiek realizuje zadania rozwojowe i doświadcza kryzysów rozwojowych będących efektem oddziaływania różnych czynników. Pozytywne rozwiązywanie kryzysów i wypełnienie zadań prowadzi do zmiany rozwojowej, brak rozwiązania może rzutować na problemy w przyszłości bądź może zablokować kolejne etapy rozwoju. Przebieg procesu rozwoju i osiągane efekty to rezultat dynamicznej interakcji między jednostką a otoczeniem. W każdym okresie życia zmiany rozwojowe dotyczą trzech sfer, ściśle powiązanych, gdzie każda zmiana w jednym pociąga za sobą zmianę w pozostałych:

• sfera biologiczna (sprawność fizyczna, związana z funkcjonowaniem ciała)
• sfera społeczna (kompetencje społeczne, relacje)
• sfera psychiczna (umysłowa; czyli kompetencje osobiste, poznawcze, emocjonalne
  i motywacyjne)

 Związek z tym, co się dzieje we wczesnym dzieciństwie przekłada się na funkcjonowanie w całym życiu. Jeśli podstawowe potrzeby dziecka są zaspakajane, dziecko rozwija schematy adaptacyjne.

• Szczęśliwe dziecko -> szczęśliwy dorosły.
• Ufające innym dziecko -> odpowiedzialny dorosły (bez nadmiernej kontroli).
• „Nabawione dziecko” -> kompetentny dorosły.
• Obdarzane zaufaniem dziecko -> szanujący innych dorosły.

 Jeżeli potrzeby dziecka nie są zaspakajane rozwija ono schematy nieadaptacyjne, które są przydatne w dzieciństwie, ale zaburzają funkcjonowanie w dorosłym życiu.

Zaniechanie/ zaniedbanie i zaspokajanie tylko biologicznych potrzeb (brak kontaktu psychicznego, żadnych rozmów, żadnego przytulenia, głaskania).

 Pierwsze 10 lat życia - decyduje o wszystkim…

• O stosunku do siebie.
• O stosunku do innych ludzi .
• O tym czy dziecko wie, że są normy/ uczy się je przestrzegać.

 Zalecenie dla rodziców: 10 min dziennie codziennie porozmawiajmy z dzieckiem o tym, jak minął dzieńJ a nie pytajmy tylko o to, jakie zdobył oceny. Dbajmy o relacje już od najwcześniejszych lat.

 

Opracowała: Kinga Rogozińska – Paczesna